Orle gniazda, czyli zamki na białych skałach

Szlak Orlich Gniazd to jeden z najstarszych i najpiękniejszych polskich szlaków turystycznych, wijący się po zakamarkach Jury Krakowsko – Częstochowskiej, wzdłuż linii warowni obronnych wybudowanych wedle zamysłu króla Kazimierza Wielkiego. Dawna granica historycznej Małopolski ze Śląskiem przebiegała inaczej niż obecnie. Historyczny Śląsk stanowił wówczas dla Małopolski poważne zagrożenie. Stąd decyzja króla Kazimierza Wielkiego o wybudowaniu systemu zamków, które strzegłyby Małopolski, a szczególnie traktów handlowych na Śląsk przed niebezpiecznym sąsiadem. Wysokie wzgórza, niedostępne skały, dzika przyroda idealnie nadawały się na budowę zamków i strażnic.

Atrakcje na Szlaku Orlich Gniazd

Liczący 163,9 kilometrów szlak, od Krakowa prowadzi przez zamki w Korzkwi i Ojcowie, dalej przez Pieskową Skałę kończąc swój małopolski odcinek w Rabsztynie koło Olkusza. Odtąd biegnie już na terenie historycznej Małopolski, obecnie w granicach województwa śląskiego – przez ruiny zamków w Bydlinie, Smoleniu, Pilicy, Ogrodzieńcu, na Górze Birów, Morsku, Bobolicach, Mirowie, Ostrężniku i Olsztynie, kończąc swój bieg na Jasnej Górze w Częstochowie. Do dzisiaj z kilkunastu potężnych jurajskich warowni przetrwało zaledwie kilka.

Zamek Korzkiew

Malowniczo położony na wapiennym wzgórzu nad rzeką Korzkiewką, w otulinie Ojcowskiego Parku Narodowego XV – wieczny zamek rycerski o charakterze mieszkalno – obronnym z wysoką wieżą, z której rozciąga się wspaniały widok na okolicę.

Ruiny Zamku w Ojcowie

Rycerska warownia górująca nad baśniową Doliną Prądnika. Obecny wygląd zawdzięcza pracom konserwatorskim z lat 1913 – 1935. Według legendy Kazimierz Wielki nazwał zamek Oczec u Skały na cześć swojego ojca, Władysława Łokietka, który w czasie walk o tron krakowski z Czechami schronił się nieopodal w Jaskini Łokietka, dzięki czemu ocalał. Nazwa przetrwała jako Ojców.

Zamek w Pieskowej Skale

Wzniesiona w XIV wieku, świetnie zachowana perełka. Renesansowy charakter nadali jej ponad 200 lat później kolejni właściciele Szafrańcowie – wzorując się na królewskim Wawelu, włoscy architekci wznieśli między innymi arkadowy dziedziniec, a na tarasie nad urwiskiem urządzili włoski ogród. Tutaj również legenda wyjaśnia nazwę Zamku – w baszcie Dorotka śmierć głodową poniosła jedna z córek Tęczyńskich ukarana za miłość do lutnisty, a od śmierci próbował ratować ją pies, wspinając się na skałę i podrzucając jedzenie.

Ruiny Zamku Rabsztyn

Zamek wznoszono od XIII do XIV wieku, a renesansowy charakter nadali mu w XVI wieku ówcześni właściciele – starostowie rabsztyńscy Bonerowie. Na przełomie XVI i XVII wieku w miejscu zamku dolnego powstał renesansowy pałac, którego mury możemy oglądać do dziś.

Juromania

Święto Jury Krakowsko – Częstochowskiej odbywa się cyklicznie w drugiej połowie września w kilkudziesięciu obiektach na terenie Małopolski i Śląska, prezentując bogactwo i dziedzictwo Jury – przenosi uczestników w średniowieczne klimaty zamków i warowni; pobudza wszystkie zmyły podczas turniejów rycerskich, pokazów historycznych i jarmarków, w regionalnej kuchni czy na licznych warsztatach, zajęciach edukacyjnych, pokazach rzemiosła; proponuje nocne zwiedzania, koncerty czy też wspinaczki pod okiem instruktorów, rajdy i wycieczki z przewodnikiem. Swoje podwoje otwierają w tym czasie miejsca na co dzień niedostępne.

Jura Krakowsko – Częstochowska ze Szlakiem Orlich Gniazd to piękna i malownicza kraina, obfitująca w urokliwe, naturalne krajobrazy, obiekty historyczne i sakralne oraz przestrzenie dla różnych sfer aktywności. Jedyna w Polsce pustynia, jaskinie, zielone doliny, wyniosłe wzgórza, fantazyjne wapienne skały i przejrzyste źródła krasowe to naturalne bogactwo Jury. Nie bez przyczyny polecana jest również miłośnikom aktywnego wypoczynku – turystyka piesza, rowerowa i konna, wspinaczka czy też golf to propozycje, spośród których każdy wybierze coś dla siebie.

Ojcowski Park Narodowy

Choć najmniejszy w Polsce, w Dolinach Prądnika i Sąspowskiej kryje prawdziwe skarby i baśniową przyrodę.

Dolina Prądnika – galeria niezwykłych krasowych dzieł – jest najładniejszą doliną Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Krasowy jar o prostopadłych skalistych zboczach i płaskim dnie, zbudowany z wapieni sprzed 150 milionów lat. Intensywna erozja doprowadziła tu do powstania naturalnych formacji skalnych o nieprawdopodobnych fantazyjnych kształtach (Brama Krakowska, Maczuga Herkulesa), którym towarzyszą jaskinie pamiętające czasy Neandertalczyka i stanowiące dzisiaj najcenniejsze w Polsce stanowiska archeologiczne (Jaskinia Łokietka; Jaskinia Ojcowska).

Urzekająca zabudowa Ojcowa nazywanego Polską Szwajcarią wiąże się z jego uzdrowiskową historią – choć nie posiadał szczególnego mikroklimatu czy też wód leczniczych, to jednak z uwagi na swoje wyjątkowe walory przyrodnicze w 1855 roku powstał tutaj zakład leczniczy, do którego tłumnie ścigali kuracjusze, również wielkie nazwiska (Fryderyk Chopin; Franciszek Karpiński; Cyprian Kamil Norwid; Jan Ursyn Niemcewicz. Status uzdrowiska oficjalnie Ojców uzyskał po I wojnie światowej.

Pustynia Błędowska

Polska Sahara – jedyne miejsce w Polsce, w którym sama przyroda stworzyła unikatowy ekosystem pustynny. To również największy w kraju (33 kilometry kwadratowe) obszar lotnych piasków. Pustynia jest obszarem chronionym, na którym żyją charakterystyczne dla klimatu chronione gatunki roślin i zwierząt – znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd. Jeszcze sto lat temu zdarzały się tutaj burze piaskowe i występowało zjawisko fatamorgany – rzeczy niespotykane w Europie.

Pustynia jest również popularną atrakcją turystyczną – powstały punkty widokowe Wzgórze Czubatka i Róża Wiatrów oraz ścieżki dydaktyczne; przebiega tędy żółty pieszy Szlak Pustynny PTTK z Błędowa do Ryczowa i pomarańczowy Transjurajski Szlak Konny; odbywają się imprezy cykliczne. Będąc na Pustyni Błędowskiej warto zajrzeć do pobliskiego bukowego lasu w Rezerwacie Pazurek. Urokliwe miejsce oferuje 6 – kilometrową leśną ścieżkę dydaktyczną z niezwykłymi wapiennymi formacjami skalnymi wyrastającymi nagle pośród drzew.

Oaza wspinaczy

Park Krajobrazowy Dolinki Podkrakowskie, to jedno z najpiękniejszych miejsc do wspinania w całej Polsce. To tutaj ze wspinaczką zaczynali swoją przygodę między innymi: Jerzy Kukuczka, Martyna Wojciechowska, Artur Hajzer, a także inni znani polscy himalaiści i wspinacze sportowi. Pierwsze obite drogi (czyli takie, które zostały wbite haki wspinaczkowe) można znaleźć już w granicach Krakowa (Skałki Twardowskiego; Zakrzówek; Kamieniołom Liban i Krzemionki).

Dolina Kobylańska oferuje ścianki o różnych poziomach trudności – z tego powodu to tutaj odbywa się tu dużo kursów skałkowych. W Dolinie Będkowskiej znajduje się najwyższa na Jurze, około 60 – metrowa skałka wspinaczkowa Sokolica. Dolina Bolechowicka ze słynną Skałą Krakowską (Skałą Kurtyki), mimo że bardzo krótka, jest jedną z najpopularniejszych do wspinania – to tutaj swoje pierwsze kroki stawiało wielu wybitnych polskich wspinaczy. W okolicach urokliwego rezerwatu przyrody Zimny Dół znajduje się najwięcej dróg do boulderingu – krótkie, niewysokie, ale trudne techniczne odcinki. Kolejne miejsca wspinaczkowe na Jurze znajdują się Jerzmanowicach – jurajskie ostańce: Skała 502, Ostry Kamień, Słoneczne Skały.

Szlak rowerowy Orlich Gniazd

Piękna i malownicza trasa o długości 190 kilometrów (w Małopolsce 89 kilometrów), biegnąca przez parki krajobrazowe (Orlich Gniazd; Dolinki Krakowskie; Tenczyński), rezerwaty i obszary Natura 2000 (Dolina Eliaszówki; Dolina Racławki; Ruskie Góry; Skała Kmity; Smoleń; Dolinki Jurajskie; Jaroszowiec; Czerna; Krzeszowice; Ostoja Środkowojurajska), z licznymi atrakcjami po drodze (między innymi: drewniana Willa z 1896 roku w Zabierzowie, Muzeum Karmelitańskie w Czernej, Pałac Potockich w Krzeszowicach, Zamki Rabsztyn i Tenczyn).

Transjurajski Szlak Konny

Rozpoczyna się przy stadninie koni huculskich w Rudawie – Nielepicach i biegnie przez Małopolskę i Śląsk między innymi: Pustynią Błędowską; zamkami Orlich Gniazd w Ogrodzieńcu, Bobolicach, Mirowie, Olsztynie; rezerwatem przyrody Ostrężnik i Parkowe.

Park Rekreacyjno – Krajobrazowy Silver Park w Olkuszu

Miejsce dla miłośników sportów ekstremalnych, cyklotrialu, parkoura, polecane również do wypoczynku – oferuje zbiornik wodny z kaskadami; plac zabaw; altanę wielofunkcyjną; alejki; dużo zieleni. Powstał na terenach dawnej kopalni galmanu, a jego dodatkową atrakcją jest skansen maszyn górniczych, które pracowały w okolicznych kopalniach oraz ścieżki edukacyjne z tablicami na temat historii górnictwa i występującej w Parku roślinności.

Krakow Valley Golf & Country Club Paczółtowice

Jeden z największych kompleksów golfowo – rekreacyjnych w Polsce, zaprojektowany przez jednego z najbardziej znanych architektów golfowych Ronalda Freama z Kalifornii i zbudowany według amerykańskich standardów USGA. Na 80 hektarach i 6 518 metrach znajduje się 18 dołków. Mogą być tutaj rozgrywane turnieje międzynarodowe.